O Ezra Pound για την οικονομία...(μέρος Β')

        ''H Αμερική και οι αιτίες του β' παγκοσμίου πολέμου"

Στο έργο αυτό ο Ezra Pound επιχειρεί να καταδείξει πώς ο β' παγκόσμιος πόλεμος δεν είναι παρά η βίαιη σύγκρουση δύο διαμετρικά αντίθετων κοσμοαντιλήψεων με ιδιαίτερα οξυμένες διαφορές ως προς τα οικονομικά συστήματα που οι κοσμοθεωρίες αυτές εκπροσωπούν.Κατά την ιδεαλιστική ομολογουμένως προσέγγιση του Αμερικανού ποιητή ο β΄παγκόσμιος πόλεμος υπακούει στο διαχρονικό μοτίβο του "επίγειου πολέμου ανάμεσα στους κυρίαρχους του χρήματος και σε οποιονδήποτε πραγματοποιεί μια τίμια , καθημερινή εργασία με το μυαλό ή το πνεύμα του".Πρόκειται με άλλα λόγια για τη σύγκρουση ανάμεσα στο πράγματι παραγωγικό κομμάτι μιας κοινωνίας και στην επίπλαστη οικονομική δραστηριότητα των τοκογλύφων , ανάμεσα στο κοπιώδες έργο κάθε τίμιου εργαζόμενου και τα τραπεζικά τεχνάσματα.

 Ο Pound στηλιτεύει "την ηθική των νομάδων" (εννοώντας ως νομάδες τους τοκογλύφους πάσης φύσεως) που "δεν υπερβαίνει το επίπεδο της διάκρισης ανάμεσα στα πρόβατα του ενός και του άλλου".Μόνον η ''καλλιέργεια της γης" δηλαδή η πραγματική οικονομική δραστηριότητα είναι ικανή να οικοδομήσει αξιόλογους πολιτισμούς ("Δεν γίνεται Πιέδρο Λομπάρδο/ούτε κρασί με την τοκογλυφία./Ντούτσιο δεν γίνεται ούτε Πιερ ντελάΦρανσέσκα/και Χουάν Μπελίν και Λα Καλούνια/ζωγραφιστή με την τοκογλυφία./Αντζέλικο δεν γίνεται, δεν γίνεται Αμπρότζιο Πρέντις,/ούτε εκκλησία πέτρινη,/κι απάνω από την πύλη σμιλεμένο: Αγαπάτε Αλλήλους." θα γράψει στο CantoLXV)

                        ''Στον τοκογλύφο" του Edgar Bundy       
                                            

 Στη συνέχεια προχωρεί σε μια ανάλυση των θέσεων του περί της τοκογλυφίας με αναφορές στους αρχαίους κλασικούς (ο Πλάτων,ο Αριστοτέλης , ο Πλούταρχος καθώς και ο Κικέρων και ο Κάτων αντιτάχθηκαν στην τοκογλυφία) ενώ θίγει τις ιδιωτικές απαρχές του τραπεζικού συστήματος καταδεικνύοντας πως αυτό έρχεται σε ευθεία αντιπαράθεση με την οικονομική πρόοδο και ευημερία της κοινωνίας που αναπτύσσει τους δικούς της μηχανισμούς οικονομικής ανάπτυξης (βασισμένους στην παραγωγικότητα) παραγκωνίζοντας την τοκογλυφική δραστηριότητα.

Προς επίρρωσιν των θέσεων του αυτών ο Pound μιλά για την "αφθονία" άλλως για την "παραγωγική ικανότητα της φύσης σε συνδυασμό με την υπευθυνότητα ενός ολόκληρου λαού" που πρέπει να αποτελεί την στέρεη βάση ενός χρηματοπιστωτικού συστήματος  ενώ παραθέτει το παράδειγμα των Κουακέρων της Πενσιλβανίας προκειμένου να αποδείξει την δυνατότητα εφαρμογής των εκτιθέμενων αντιλήψεων για την οικονομία.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον Ezra Pound oι Κουακέροι δημιούργησαν ανταγωνισμό για το κοινό καλό της περιοχής της Πενσιλβανίας (pro bono publico pensylvanico) ενεργώντας ως εξής: δάνεισαν τα χαρτονομίσματα τους σε αγρότες προκειμένου να ανακτήσουν οι τελευταίοι την γη τους.Το δάνειο ανερχόταν μέχρι ποσού ίσου με την ημίσεια αξία της γης και εξόφληση του χρέους απαιτούνταν σε δέκα ετήσιες δόσεις.Τέτοιες όμως χρήσεις του χρηματοπιστωτικού συστήματος ,κοινωνικά ωφέλιμες και άλλες παρόμοιες οδήγησαν κατά τον ποιητή στην απαγόρευση εκ μέρους της Μεγάλης Βρετανίας του ευεργετικού αυτού ανταγωνισμού (1750).Το μέτρο αυτό άλλωστε σε συνδυασμό με την απαγόρευση έκδοσης χαρτονομίσματος από την αποικία της Αμερικής (μέτρα στα οποία κατά τον Pound ήταν καταλυτική η παραίνεση της Bank of England,ιδιωτικής τράπεζας και υπεύθυνης για τη νομισματική πολιτική της Αγγλίας,ιδρυθείσας το 1694) υπήρξαν από τα σοβαρότερα αίτια που πυροδότησαν το "φιτίλι" της Αμερικανικής Επανάστασης και του αγώνα για ανεξαρτησία.
Ωστόσο ο Αμερικανός λόγιος αναφερόμενος στην Αμερικάνικη Επανάσταση θα  καταλήξει στο πεσιμιστικό συμπέρασμα πως : "κάθε επανάσταση τελικά προδίδεται" αφού και για την Αμερικανική Επανάσταση η προδοσία ήταν η άφευκτη μοίρα της. Έτσι παρότι οι ΗΠΑ κατάφεραν να αποτινάξουν τη μονοπωλιακή καταδυνάστευση ενός σκληρού και ετεροκαθοριζόμενου απο ξένα συμφέροντα , οικονομικού συτήματος έπεσαν θύμα, στη συνέχεια, εγχώριων οικονομικών συμφερόντων που υποδαύλισαν την εμφυλιακή σύγκρουση μεταξυ Βορείων και Νοτίων (ο Pound τάσσεται υπερ του μη συγκεντρωτικού οικονομικού συστήματος των Νοτίων). Λίγοι μπόρεσαν σύμφωνα με τον ποιητή να διεισδύσουν σε αυτή τη θλιβερή πραγματικότητα και να αντιταχθούν στα αδίστακτα συμφέροντα .Ανάμεσα τους ,ο Thomas Jefferson που εξιδανίκευσε τον αγρότη-πολίτη και αντιτάχθηκε στα μεγάλα αστικά κέντρα και το χρηματιστικό κεφάλαιο,ο James Madison,οι Andrew Jackson και Martin Van Buren (αμφότεροι Πρόεδροι των ΗΠΑ) άλλα και ο δολοφονηθείς Abraham Lincoln ο τελευταίος ''φωτισμένος" Πρόεδρος των ΗΠΑ σύμφωνα με τον Εzra Pound.

      "Φαίνεται οτι δεν θα καταφέρουμε ποτέ να τερματίσουμε αυτό το επαίσχυντο                                   και καταστροφικό σύστημα..το οποίο ευνοεί ορισμένα μόνο άτομα"
                        Abraham Lincoln (1809-1865),16oς Πρόεδρος των ΗΠΑ.

Συμπερασματικά θα λέγαμε πως ο Pound μέσα από την ιστορική του ανδρομή στην Αμερικάνικη Ιστορία αποσκοπεί σε έναν παραλληλισμό ανάμεσα στα όσα εκθέτει και στον πόλεμο που εξελίσσεται (β' παγκόσμιος) χωρίς να καταλήγει ο ίδιος σε συμπεράσματα αλλά καθοδηγώντας τον αναγνώστη με τρόπο έντεχνο στο αυτονόητο, για τον ίδιο, δηλαδή στην καταδίκη ενός συστήματος που παραχωρεί στα ιδιωτικά, κερδοσκοπικά συμφέροντα την έκδοση και τον έλεγχο του νομίσματος τοποθετώντας τα έθνη στο κέντρο ενός φαύλου και ατέρμονου κύκλου χρεών.Ο ποιητής παραθέτει τα λόγια του  Thaddeus Pound (μέλους του Κονγκρέσου και παππού του Ezra Pound), σύμφωνα με τον οποίο θα ήταν "ευχής έργον" να διατηρηθεί τμήμα του εθνικού χρέους που δεν αποφέρει τόκους στην κυκλοφορία ως νόμισμα.

Η προηγούμενη θέση συνοψίζει με τρόπο άρτιο , την οπτική του Pound για την οικονομία.Είναι δε χαρακτηριστικό πως ψύγματα ή και ατόφια σημεία των πιο πάνω απόψεων του ποιητή συνάνταμε στις μέρες μας από τις προειδοποιήσεις των οικονομολόγων για στροφή στην πραγματική οικονομία και αποφυγή των "τοξικών" προιόντων (αποτέλεσμα ενός άκρατου καπιταλισμού) μέχρι τους προβληματισμούς που θέτουν τα ντοκιμαντέρ του Michael Moore (βλέπε "Capitalism: a love story") και  το Zeitgeist.θα πρέπει δε να αναφερθεί πως και στη χώρα μας με την καταστροφική πραγματικότητα που βιώνουμε θα πρέπει να εξετάσουμε με περισυλλογή απόψεις όπως αυτές του Pound για την προστασία του οξυδερκή εμπόρου/εργαζόμενου/αγρότη , που κερδίζει με την επιχειρηματικότητα, το πνεύμα  και τον κόπο του την ζωή , άλλωστε αυτός και όχι η κερδοσκοπία-τοκογλυφία, υπήρξε διαχρονικά ένας από τους κυριότερους δημιουργικούς πυρήνες του λαού μας.