Όποια και αν είναι η στάση που έχει κανείς απέναντι στην ιστορία ,είτε την αντιμετωπίζει ως θέμα μεμονωμένων ατόμων με εξαιρετικές ιδιότητες , των ηρώων ,είτε ως θέμα μαζών και ως τον αχό της πάλης των τάξεων (Μαρξ),αντιμετωπίζει την ιστορία ως μια διαδικασία χωρίς υποκείμενο (Αλτουσέρ) ακόμα και αν κάποιος συμμεριζόταν την σκέψη του Ουμπέρ Μοντεγιέ θεωρώντας το ιστορικό γεγονός ως μια "έκκριση του ιστορικού" που αδυνατεί να την αναλύσει ή φοβόταν την ιστορία και "βιαζόταν" να την τελειώσει (Φουκογιάμα) ,δεν μπορεί πάρα να σταθεί με ενδιαφέρον μπροστά στις "εργαστηριακές συνθήκες" που του παρέχει μια δίκη προκειμένου να παρατηρήσει με έναν ενδελεχή και συστηματικό τρόπο τις δυνάμεις εκείνες που εν τέλει διαμορφώνουν την ιστορία.
Είναι κkkkυριολεκτικά αμέτρητες οι φορές που, σε κρίσιμες στιγμές, αυτές που ονομάζουμε ιστορικές ,είδαμε τα δικαστήρια όλης της οικουμένης να ανυψώνονται στο αρχαιοπρεπέστατο θέατρο της παγκόσμιας ιστορίας.Μια "ιστορική" δίκη δεν καθίσταται "ιστορική" μόνο εκ του αποτελέσματος της και των εξωτερικοτήτων του (δηλαδή των επιδράσεων του ,κοινωνικών,οικονομικών πολιτικών και άλλων) .Η "ιστορική"¨δίκη είναι και μια ανάγλυφη αποτύπωση των ηθικοδικαϊκών αντιλήψεων της εποχής της και ένας χάρτης κοινωνικός που με την ορθή (και επίπονη) ανάγνωση του μας προσφέρει την ίδια την ιστορική διαδικασία που την "γέννησε", συνοψισμένη.Όλα αυτά βέβαια προσφέρονται στα πλαίσια των δικών που αποκαλούμε ιστορικές με έναν πιο εύληπτο τρόπο στον παρατηρητή τους ακριβώς χάρη σ' ένα minimum έστω ορθολογικής οργάνωσης και μίας έστω υποτυπώδους δικονομικής διαδικασίας.
Έχει ακόμα σημασία να μελετήσουμε τη στιγμή εκείνη που οι συντελεστές μιας τέτοιας δίκης ανάγονται σε αρχετυπικές μορφές ενός διαρκώς επαναλαμβανόμενου αρχαίου δράματος με παρόμοιους σχεδόν πάντα θεματικούς άξονες : την καταδίκη μιας ολόκληρης περιόδου, την επιβολή του νικητή στον ηττημένο με κάθε θεμιτό ή αθέμιτο μέσο, το βιαστικό κλείσιμο ενός κεφαλαίου της ιστορίας που προκαλεί αμηχανία...
Έτσι λοιπόν στα πλαίσια μιας δίκης ιστορικά βαρύνουσας βλέπουμε τους συντελεστές της να δρουν ανυποψίαστοι για τις βουλές της ίδιας της ιστορίας,δείχνοντας κάποτε τη σύνεση και τον ηρωισμό της Αντιγόνης απέναντι στο δίκαιο του ισχυρού Κρέοντα και άλλοτε ξυπνώντας από τη θεϊκή μάνητα που κατέλαβε τον Μαινόμενο Ηρακλή για να διαπιστώσει πως η ανεξέλεγκτη δύναμη του στάθηκε η αιτία να σφαγιάσει πάνω στη μανία του, γυναίκα και παιδιά και να γκρεμίσει το ίδιο του το σπίτι.
Επιλέγω λοιπόν να παραθέσω την δικαστική ιστορία του ταλαντούχου Γάλλου λογοτέχνη Robert Brasillach, ενός "περιφερειακού" προσώπου της ιστορίας,από αυτά για τα οποία δεν θα βρει κανείς και τόσες αναφορές στις συνήθεις ιστορικές επισκοπήσεις και που όμως ανυψώθηκαν μέσα από την ομίχλη που επέβαλε για αυτούς η ιστορία ,στο επίπεδο του μάρτυρα εμπνέοντας το μύθο, ενσαρκώνοντας (δίκαια ή όχι )στα μάτια πολλών υποστηρικτών τους το ιδανικό του ανθρώπου που πεθαίνει για τις ιδέες του . Ειναι άλλωστε η αφαιρετικότητα με την οποία αντιμετωπίζουν οι επίσημες εκδοχές της ιστορίας τις μορφές αυτές αποδίδοντας τους όμως μια αινιγματική γοητεία που έλκει ποιητές σαν τον Καβάφη να γράψουν και να συμπληρώσουν την ίδια την ιστορία με τους ιδανικούς "Καισαρίωνες" τους.
A, να, ήρθες συ με την αόριστη
γοητεία σου. Στην ιστορία λίγες
γραμμές μονάχα βρίσκονται για σένα,
κ’ έτσι πιο ελεύθερα σ’ έπλασα μες στον νου μου.
Σ’ έπλασα ωραίο κ’ αισθηματικό.
Κ.Π. Καβάφη , "Καισαρίων"γοητεία σου. Στην ιστορία λίγες
γραμμές μονάχα βρίσκονται για σένα,
κ’ έτσι πιο ελεύθερα σ’ έπλασα μες στον νου μου.
Σ’ έπλασα ωραίο κ’ αισθηματικό.
Πραγματικά εξαιρετική δουλειά...Καλή επιτυχία :-)) Περιμένω το επόμενο κείμενο. Με κάνεις πολύ υπερήφανη.
ΑπάντησηΔιαγραφή