Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί μετάφραση του άρθρου "Κilled for his words" που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Time Magazine στις 15 Μαΐου του 2000 από τον Richard Corliss
"Τα λόγια ενός συγγραφέα μπορούν να κεντρίσουν , είναι όμως φονικά όπλα ; Kαι αν όντως είναι , αξίζει να επιφέρουν τη νέμεση ;
Αυτά τα επίπονα , ενοχλητικά ερωτήματα αναφάνηκαν τον προηγούμενο μήνα (Απρίλιος 2000) όταν ο David Irving καταδικάστηκε για άρνηση του Ολοκαυτώματος.Περιδινίζονται δε με ακόμα μεγαλύτερη ένταση γύρω από τον Robert Brasillach , έναν χαρισματικό και πολυγραφότατο άνθρωπο των γραμμάτων .Μυθιστοριογράφος,ποιητής και θεατρικός συγγραφέας στο Παρίσι κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής του 1940-1944 .Ο Robert Brasillach , ως αρχισυντάκτης της φασιστικής εφημερίδας "je suis partout" (σε ελεύθερη μετάφραση "πανταχού παρών") επιτέθηκε άγρια στους Δημοκράτες ,τους Κομμουνιστές ,τους Εβραίους και τους ξένους.Για μια εποχή ήταν ο πλέον αξιοζήλευτος άλλα και διασυρμένος Γάλλος συγγραφέας.
Αργότερα το καλοκαίρι του 1944 , οι Ναζί εγκατέλειψαν το Παρίσι στις αντιστασιακές δυνάμεις με ηγέτη τον Charles De Gaulle , η απελευθερωτική κυβέρνηση ξεκίνησε γρήγορα να τιμωρεί αυτούς που κατηγορήθηκαν για συνεργασία με τους Γερμανούς.Σε 4 μήνες τα δικαστήρια καταδίκασαν 6,763 άτομα σε θάνατο,1,500 εκτελέστηκαν .Ο Brasillach κατηγορήθηκε ως πράκτορας του εχθρού και παρά το αίτημα επιείκειας που υπογράφηκε από τους Albert Camus,Francois Mauriac,Jean Anouih , Jean - Louis Barrault και Arthur Honegger , ο Brasillach βρέθηκε μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα , στις 6 Φεβρουαρίου του 1945.Ο μοναδικός διακεκριμένος συγγραφέας που πλήρωσε με τη ζωή του για ό,τι έγραψε.Έτσι λοιπόν μετατράπηκε σε μάρτυρα της ακροδεξιάς ,σε έναν ήρωα για πολιτικούς όπως ο Jean Marie Le Pen . H ιστορικός Αlice Kaplan αποκαλεί τον Brasillach "James Dean του φασισμού", στο βιβλίο της "Τhe Collaborator : The Trial and Execution of Robert Brasillach", η Κaplan , Αγγλίδα καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Duke, διεξήγε την επιμελέστερη και πλέον ολοκληρωμένη έρευνα αυτού του περίπλοκου δράματος . Πρόκειται για την παραβολή ενός ανθρώπου που βρίσκεται σε πόλεμο με τον καλύτερο εαυτό του αλλά και ενός έθνους που επιθυμεί διακαώς να κατευνάσει την ανησυχία που του προκαλεί η συμβίωση με τον εχθρό και που δεν θα θεωρούσε καμία άλλη ποινή πιο πρέπουσα για έναν συνεργάτη των Ναζί , πέραν του θανάτου.
Ο Brasillach γεννήθηκε το 1909 , ήταν γιος ενός Γάλλου υπολοχαγού ο οποίος σκοτώθηκε σε μάχη στο Μαρόκο όταν ο Robert ήταν 5 ετών . Μετά την αποφοίτηση του από την Εcole Normale Superieure του Παρισιού (πρόκειται για υψηλού επιπέδου σπουδές), συνέγραψε διάφορα γνωστά μυθιστορήματα καθώς και το "L' Histoire du Cinema" ("Η Ιστορία του Κινηματογράφου",1935), μαζί με τον σύζυγο της αδερφής του,Μaurice Bardeche και το οποίο αποτελεί την πρώτη σημαντική έρευνα για το σινεμά.
Υπήρξε επίσης κριτικός λογοτεχνίας ,περιβόητος για τα εμπρηστικά σχόλια του και τις προσβολές που εκτόξευε εναντίον γηραιότερων συγγραφέων.
Στο Παρίσι της δεκαετίας του '30 οι συγγραφείς έπρεπε να επιλέξουν (πολιτική) παράταξη και ο Brasillach επέλεξε την άκρα δεξιά .Ωστόσο το φασιστικό αποτύπωμα στον Robert Brasillach δεν ήταν αναλυτικό ούτε αληθινά πολιτικό αλλά είχε περισσότερο μια ρομαντική,σχεδόν ανεπαίσθητη υφή.Μπορούσε να διακηρύξει πως "ο φασισμός είναι αντισημιτικός" και όμως να γράψει θερμά σχόλια γα τον Chaplin,τον Proust και τον Yehudi Menuhin. Ποτέ δεν συνταίριαξε την αγάπη του για την Γαλλία με τον ζήλο του για το Reich . Πώς μπορεί κάποιος να είναι ταυτόχρονα Γάλλος εθνικιστής και χειροκροτητής του κατακτητή ; Η ήπια τάση του Brasillach έχασε τη μάχη από μια πιο ακραία ομάδα της εφημερίδας "Je suis Partout" και ο ίδιος παραιτήθηκε. Παρ' όλα αυτά θα έγραφε ακόμη : ΄΄Έχω εμπιστοσύνη στη Wehrmacht και στον πατριωτισμό του Αδόλφου΄΄
Η δίκη του Brasillach όπως αναπαραστάθηκε από την Kaplan διαχέεται από το δράμα και τη βαρύτητα των αντίστοιχων δικών του Dreyfus ή της Jeanne D' Arc.Ο συγγραφέας ήταν μετρημένος και έξοχος στην υπεράσπιση του ,εξηγώντας πως ήταν πατριώτης , πιστός στη Συνταγματική Κυβέρνηση του Vichy (την κατοχική δηλαδή κυβέρνηση) . Όμως ο πραγματικός πρωταγωνιστής ήταν ο κατήγορος Marcel Reboul. Κατακεραύνωσε τον Brasillach με κάποιες από τις πιο υπερβολικές απόψεις που είχε εκφράσει ο δεύτερος : ότι οι εβραϊκές οικογένειες θα πρέπει να εκτοπισθούν "σε μπλόκ" και ότι η προ Vichy δημοκρατία ήταν "μια γριά συφιλιδική πόρνη με τις σαρακοφαγωμένες της πληγές και τη γονόρροια της".Συνέδεσε δε την αγάπη του Brasillach για τους Γερμανούς με μία σφαγή 600 χωρικών από τις δυνάμεις των SS. Επίσης ο Μarcel Reboul κατηγόρησε τον συγγραφέα ,ο οποίος ήταν ύποπτος για ομοφυλοφιλία , ώς έχοντα σεξουαλικές σχέσεις με τον εχθρό .Καθώς ο Brasillach είχε βρει στήριγμα στην καχυποψία των Γάλλων για τους Εβραίους , ο Reboul στηρίχθηκε στην απέχθεια των ενόρκων για τους ομοφυλόφιλους .
Ο Brasillach όποια και αν ήταν τα εγκλήματα του , δεν είχε καμιά τύχη .Ο δικαστής του είχε υπηρετήσει το καθεστώς του Vichy και ίσως να πίστευε πως καταδικάζοντας τον Brasillach απαλλάσσει τον εαυτό του, οι ένορκοι ήταν βετεράνοι της αντιστάσεως την οποία τόσο έντονα είχε καταγγείλει ο συγγραφέας ,διασκέπτηκαν για 25 λεπτά . Καθώς η καταδίκη του Brasillach εκφωνούνταν οι υποστηρικτές του αντέδρασαν με οργή , ωστόσο ο κατηγορούμενος φώναξε : "Είναι τιμή μου!". Ο De Gaulle εξέτασε το αίτημα για επιείκεια , υποστήριξε όμως την καταδίκη του . Αργότερα έγραψε : "Στη λογοτεχνία όπως και σε όλα , το ταλέντο προσδίδει ευθύνη" Άν ο Brasillach λιγότερο ειδήμων στην ολέθρια τέχνη του θα είχε σωθεί."
.........................................................
"'Eνοχος με βάση ποιού το δίκαιο; Οι εξαγνιστικές δίκες μετά την απελευθέρωση από τους Γερμανούς παρείχαν αυτοσχέδια δικαιοσύνη , ιδιότροπα απονεμημένη.Ο Brasillach εκτελέστηκε ενώ ο αρχηγός της αστυνομίας του Παρισιού , ο οποίος υπήρξε ο "εγκέφαλος" της συγκέντρωσης των Γαλλοεβραίων καταδικάστηκε μόλις σε δύο χρόνια φυλάκιση με αναστολή.
Μπορεί κανείς να σταθεί με μίσος ή συμπόνια απέναντι στον Brasillach .Αν ωστόσο τον καταδικάσουμε θα πρέπει επίσης να αναρωτηθούμε για τα κίνητρα μιας εκδικητικής Γαλλίας .Ένας συγγραφέας που χάνει την ψυχή του δεν είναι τόσο επικίνδυνος όσο ένα έθνος που χάνει την διαύγεια του"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου